[ Pobierz całość w formacie PDF ]
pewna na pomstę nie tak dalece niesłusznego ludzi obcią\ania, jako dla chowania tak
bezbo\nych ludzi.
Na koniec Biskupi, Praełaci, i insi pasterze, gdy takowym zbrodniom według swojej
mo\ności nie sprzeciwiają się, ani zabiegają takowemu karaniu, podlegają jakoby ich sami
przechowywali i bronili.
KONIEC CZZCI PIERWSZEJ
MAOTU NA CZAROWNICE
CZZ WTORA
Sposoby leczenia Czarów
w sobie zamykajÄ…ca
Questia, abo pytanie
do tej części nale\ące
Jeśli się godzi czarami czarów zbywać abo je leczyć?
Uwa\ając te trudności nie widzi mi się rzecz przystojną, \eby czary czarami miały być
leczone. A to z tej przyczyny, \e czary nie mogą być uleczone, tylko z pomocą szatańską, bo
jeśli bywają leczone, lekarstwo to, byłoby abo od ludzi, abo od Boga, abo od szatana. Nie
mo\e być od ludzi, dla tego, \e moc mniejsza więtszej sprzeciwić się nie mo\e, jaki jest
człowiek przeciw aniołom dobrym, i złym. Nie mo\e te\ być od Boga, boby to była sprawa
cudowna, której Pan Bóg nie za\ywa, jeno według woli swojej, a nie na naleganie ludzkie.
[& ] Czego i doświadczenie potwierdza poniewa\ przez czary w przypadkach jakich będący
ludzie, barzo rzadko bywajÄ… wybawieni, jako\kolwiek siÄ™ uciekajÄ… do pomocy Boskiej, i
przyczyny świętych, zaś przeciwnym sposobem, gdy się uciekają do czarownic, i niewiast
zabobonnych, częstokroć bywają wybawieni. [& ] Tedyć rzecz sama pokazuje, \e takowe
choroby nie bywają zbyte, jeno z pomocą szatańską, której człowiekowi Chrześcijańskiemu
nie godzi się za\ywać, boby był Apostata i odstępca wiary. Przeto ani czarów czarami leczyć
godzi się. Nadto Thomasz S. i Bonawentura w Xięgach swych, o chorobach z czarów
pochodzących powiedają. czary tak są trwałe i wieczne, \e nie mogą mieć lekarstwa od ludzi:
Bo jeśliby miały lekarstwo od ludzi, nie byłoby to lekarstwo wiadome, abo ktoreby się
godziło. Ktorymi słowy dają znać, i\ taka choroby bywa nie uleczona, i zawsze trwająca. I
przydają jeszcze. Choćby Pan Bóg mógł taką chorobę uleczyć szatana przymusiwszy, ono
wszak\e leczenie nie byłoby ludzkie. Przeto jeśli sam Pan Bóg czarów nie uleczy, nie godzi
się lekarstwa zinąd \adnym sposobem szukać.
Nadto kościelne Exorcismy nie zawsze bywają pomocne do ukrócenia szatanów: co się
tknie wszelkich chorób cielesnych, a to za tajemną sprawą sądów Bo\ych. Zawsze wszak\e
bywają skuteczne przeciw przenagabaniu szatańskiemu, w tych rzeczach, dla których
osobliwie są postanowione, to jest: przeciw opętanym, i w Exorcizowaniu dziatek.
A jeśliby kto rzekł. Jeśli dla grzechu P. Bóg daje moc szatanowi na człowieka i tedy gdy
przestaje grzech, ma ustawać i moc. Lecz to miejsca nie ma. Częstokroć abowiem karanie
zostaje, choć\e grzech bywa zniesiony z których słów namienionych Doktorów pokazuje się,
\e się nie godzi leczyć czarów, ale raczej mają być zaniechane tak puściwszy je na wolę
Bo\ą, który je mo\e wniwecz obrócić, według swego upodobania.
Na drugą stronę mówiąc powiedamy. I\ jako P. Bóg: i przyrodzenie nieobfitują w
rzeczach zbytecznych, tal dostateczni sÄ… w rzeczy potrzebne.
Przeto wierni Bo\y przeciw takiemu przenagabaniu szatańskiemu, muszą mieć lekarstwa,
nie tylko ochraniające, o których mówiliśmy w pierwszej części, ale te\ i leczące: bo inaczej
ludzie od Pana Boga nie dobrzeby byli obwarowani, i sprawy szatańskie się mocniejsze być
nad sprawy Bo\e. [& ] wszak\e [& ] Augustyn święty mówi. Anioł nie jest mocniejszy nad
duszÄ™ naszÄ™, gdy z P. Bogiem przestajemy.
ODPOWIEDy.
Tu dwoje rozumienie zda się sobie być przeciwne. Są abowiem niektórzy Theologowie, i
Kanonistowie społecznie zgadzający się, i\ godzi się czary leczyć, choć(by) te\ lekarstwy
zabobonnymi i proznemi. Ktorego rozumienia jest Skotus [& ] i wobecz wszyscy
Kanonistowie. drugich zaś Theologów zwłaszcza starych, i niektórych nowych mianowicie,
Thomasza, Bonawentury, Alberti de Palude, i inszych wielu rozumienie takie jest, \e \adnym
sposobem niemamy czynić złych rzeczy, \eby z nich były dobre, i\e raczej człowiek śmierć
ma sobie obrać, a ni\eli na takowe rzeczy zezwolić, to jest, przez zabobony i lekarstwa prózne
miał choroby pozbyć. [& ]
A i\ tak wielkich doktorów w ich rozumieniu pogodzić nale\y: sprawimy to dystinkcją,
która się na troje dzieli. Naprzód, czary leczone bywają, przez insze czary inszego
czarownika. Powtóre, jeśli nie przez czarownika, tedy przez czarownikom nale\ące
ceremonie. I to te\ dwojako bywa, leczone abowiem bywają, abo z szkodą tego, który czary
uczynił [& ] abo te\ bez szkody tego który uczarował, wszak\e z umową wyrazną z szatanem.
Potrzecie, czary bywajÄ… leczone, ani przez czarownika, ani przez czarownicze ceremonie. Co
[ Pobierz całość w formacie PDF ]